Przegląd mleczarski 11/2024
prof. dr hab. inż. Joanna Rodziewicz, prof. dr hab. inż. Wojciech Janczukowicz, prof. dr hab. Krzysztof Jóźwiakowski, dr inż. Artur Mielcarek
Propozycje zmian w gospodarce wodno-ściekowej zakładów mleczarskich nad którymi warto się zastanowić
Streszczenie: W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące jakości wody wykorzystywanej w zakładach mleczarskich w celach produkcyjnych oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków w przyzakładowych oczyszczalniach i podczyszczalniach ścieków. Przedstawiono argumenty przemawiające za własnym ujęciem wody. Zwrócono uwagę na konsekwencje odprowadzania ścieków socjalnych do oczyszczalni ścieków mleczarskich. Przedstawiono rozwiązania podczyszczalni i oczyszczalni ścieków mleczarskich, najkorzystniejsze pod względem technologicznym i ekonomicznym, zwracając uwagę na zalety beztlenowych technologii do oczyszczania ścieków i unieszkodliwiania osadów ściekowych. Pokazano potencjał oczyszczonych ścieków mleczarskich jako źródła wody w rolnictwie. Mając na uwadze zapisy unijnego rozporządzenia, dotyczącego ponownego wykorzystania wody (odzysku) uzyskanej w wyniku dodatkowego oczyszczenia ścieków z mleczarskich oczyszczalni ścieków, przedstawiono argumenty przemawiające za zastosowaniem do tego celu hydrofitowych oczyszczalni ścieków. Systemy hydrofitowe powinny być brane także pod uwagę przy stabilizacji i odwadnianiu mleczarskich osadów ściekowych ze względu na niskie koszty eksploatacji i prostą obsługę.
Słowa kluczowe: przerób mleka, jakość wody, podczyszczanie i oczyszczanie ścieków mleczarskich, odnowa wody, stabilizacja i odwadnianie osadów, systemy hydrofitowe
Proposals for Changes in the Water and Sewage Management of Dairy Plants that are Worth Considering
Abstract: The article deals with issues related to the quality of water used in dairies for production purposes and the discharge and treatment of wastewater in on-site wastewater treatment plants and pre-treatment facilities. Arguments in favour of in-house water abstraction are presented. The consequences of discharging social wastewater into dairy wastewater treatment plants are pointed out. The most technically and economically advantageous solutions for dairy wastewater pre-treatment plants and wastewater treatment plants are presented, taking into account the advantages of anaerobic technologies for wastewater treatment and sludge disposal. The potential of treated dairy wastewater as a source of water in agriculture is demonstrated. Taking into account the provisions of the EU regulation on the reuse (recovery) of water obtained as a result of additional treatment of wastewater from dairy wastewater treatment plants, arguments for the use of constructed wetlands for this purpose are presented. Constructed wetlands should also be considered for the stabilization and dewatering of dairy sludge due to their low operating costs and ease of maintenance.
Keywords: milk processing, water quality, pre-treatment and purification of dairy wastewater, water reuse, sludge stabilization and dewatering, wetland systems
dr Piotr Wasyluk
Projektowanie strategii zielonego marketingu w branży mleczarskiej. Jak uniknąć pułapek greenwashingu i Green Claim Overload?
Streszczenie: Wzrastająca świadomość ekologiczna konsumentów wywiera presję na firmy, by wdrażały strategie marketingowe uwzględniające zrównoważony rozwój. Zielony marketing w branży mleczarskiej obejmuje działania mające na celu minimalizowanie wpływu na środowisko, takie jak stosowanie ekologicznych opakowań i ograniczenie emisji. Dzięki autentycznym działaniom proekologicznym, marki z branży mleczarskiej mogą zyskać lojalność klientów, przyciągając tych, którzy szukają etycznych i zrównoważonych produktów. Kluczowe jest jednak unikanie greenwashingu, czyli pozornych działań proekologicznych, które mogą podważyć zaufanie konsumentów. Innym problemem jest przesyt deklaracji ekologicznych, który może utrudniać konsumentom rozpoznanie prawdziwie zrównoważonych marek. Skuteczny zielony marketing powinien być oparty na autentycznych i transparentnych działaniach, które w rzeczywisty sposób przyczyniają się do ochrony środowiska.
Słowa kluczowe: zielony marketing, greenwashing, strategia marketingowa, przesadna obietnica ekologiczna
Designing a Green Marketing Strategy in the Dairy Industry
How to Avoid the Traps of Greenwashing and Green Claim Overload?
Abstract: Growing environmental awareness among consumers is driving companies to adopt green marketing strategies focused on sustainability. In the dairy industry, green marketing involves initiatives to reduce environmental impact, such as using eco-friendly packaging and limiting emissions. Through authentic eco-friendly actions, brands can gain customer loyalty, attracting consumers who value ethical and sustainable products. However, it is essential to avoid greenwashing, where companies may present misleading eco-friendly claims that can erode consumer trust. Another issue is „green claim overload," where an excess of environmental claims makes it difficult for consumers to identify genuinely sustainable brands. Effective green marketing in this context requires genuine, transparent actions that contribute meaningfully to environmental protection.
Keywords: green marketing, greenwashing, marketing strategy, green claim overload
mgr inż. Monika Rozkosz-Deichmann, Bartłomiej Stec
Dotacje w praktyce – nowe możliwości rozwoju dla branży mleczarskiej
Streszczenie: W 2024 r. granty UE oferują nowe możliwości rozwoju dla sektora mleczarskiego, rolnictwa i przemysłu spożywczego, w tym programy SMART i NUTRITECH. Ogłoszenia (NCBiR, PARP, ARiMR) przedstawiają szczegóły wsparcia na 2025 r. Celem dotacji jest wspieranie innowacyjności, konkurencyjności oraz zrównoważonego rozwoju poprzez R&D, cyfryzację i zrównoważone praktyki. Sektor mleczarski, pod wpływem trendów cyfryzacji, regulacji środowiskowych oraz produktów roślinnych, inwestuje w tradycyjne oraz innowacyjne produkty. Nowe granty obejmą działania na rzecz infrastruktury, efektywności energetycznej i OZE, wspierając firmy w budowaniu konkurencyjności.
Słowa kluczowe: granty UE, wspieranie innowacyjności, NCBiR, PARP, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ARiMR, efektywność energetyczna, OZE
Grants in Practice – New Development Opportunities for the Dairy Industry
Abstract: In 2024, EU grants provide valuable development opportunities for the dairy, agriculture, and food sectors, including options like the SMART path and NUTRITECH programs. Announcements from Polish agencies (NCBiR, PARP, ARiMR) detail grants available for these industries in 2025. These funds aim to enhance innovation, competitiveness, and sustainability through R&D support, digitization, and sustainable practices. The dairy sector is notably influenced by trends in digitization, environmental regulations, and plant-based alternatives, encouraging investments in both traditional and innovative products. New grants will focus on boosting infrastructure, energy efficiency, and the adoption of renewable sources, positioning companies for a future-focused, competitive market.
Keywords: EU grants, encouraging investments, innovative products, SMART, NCBiR, The Polish Agency for Enterprise Development (PARP), The Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture (ARMA)
mgr inż. Milena Wilga
Campylobacter jejuni w mleczarstwie
Streszczenie: Mleko i jego przetwory mogą być źródłem bakterii Campylobacter jejuni, które wywołują kampylobakteriozę. Już 1000 komórek patogenu może wywołać pierwsze objawy chorobowe. EFSA umieściła pałeczki Campylobacter na 4. miejscu jako przyczynę chorób przenoszonych przez żywność. W artykule przedstawiono charakterystykę Campylobacter jejuni subsp. jejuni, dane epidemiologiczne i badania dotyczące występowania pałeczki w produktach mleczarskich.
Słowa kluczowe: Campylobacter jejuni, kampylobakterioza, zatrucie pokarmowe, RASFF
Campylobacter jejuni in Dairying
Abstract: Milk and dairy products may be a source of Campylobacter jejuni bacteria, which cause campylobacteriosis. 1,000 pathogen cells can cause the first disease symptoms. EFSA ranked Campylobacter as the 4th most common cause of foodborne illness. The article presents the characteristics of Campylobacter jejuni subsp. jejuni, epidemiological data and studies on the occurrence of the bacillus in dairy products.
Keywords: Campylobacter jejuni, campylobacteriosis, food diseases, RASFF
em. prof. dr. hab. inż. Stefan S. Smoczyński
Związki per- i polifluoroalkilowe – PFAS w opakowaniach produktów mleczarskich – czy jest to rzeczywiste zagrożenie dla zdrowia konsumentów?
Streszczenie: W pracy podjęto nowy problem z zakresu chemicznych aspektów higieny żywności i żywienia, dotyczący PFAS (związków per- i polifluoroalkilowych), czyli grupy związków zawierających kwas perfluorooktanowy (PFOA) i perfluorooktanosulfonian. Przedstawiono charakterystykę chemiczną omawianych związków oraz dostępne dane dotyczące obecności PFAS w środowisku. Przybliżono informacje wskazujące, że substancje perfluoroalkilowe to szkodliwe zanieczyszczenia chemiczne dla zdrowia człowieka. Do zanieczyszczeń tych zalicza się kwas perfluorooktanosulfonowy (PFOS), kwas perfluorooktanowy (PFOA), kwas perfluorononanowy (PFNA), a także kwas perfluoroheksanosulfonowy (PFHxS). Związki te, ze względu na właściwości amfifilowe (amfifilowość, to właściwość
substancji, polegająca na zdolności jej cząsteczek do silnego oddziaływania zarówno z cząsteczkami rozpuszczalników polarnych, np. wody, jak i niepolarnych, np. węglowodorów), są wykorzystywane do produkcji powłok odpornych na wodę i tłuszcz. Od dawna stosowane są na papierowych lub tekturowych materiałach do pakowania żywności, w tym również masła. Przedstawiono podstawy prawne związane z wymogami Unii Europejskiej dotyczące substancji perfluoroalkilowych, które zostały określone w Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 2022/2388 z dnia 7 grudnia 2022 r. zmieniające Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów substancji perfluoroalkilowych w niektórych środkach spożywczych. W podsumowaniu
przybliżono informacje ze Stanów Zjednoczonych AP, które dotyczyły wykrycia związków per- i polifluoroalkilowych, potencjalnie bardzo niebezpiecznych związków chemicznych w materiale stosowanym do pakowania np. masła.
Słowa kluczowe: perfluorowane związki alifatyczne, charakterystyka fizyczna, obecność w środowisku, w żywności, ryzyko zdrowotne
Per- and Polyfluoroalkyl Substances (PFAS) in Dairy Product Packaging – do they Pose a Real Hazard to Consumer Health?
Abstract: This paper addresses a new issue in the field of the chemical aspects of food and nutrition hygiene concerning PFAS (per- and polyfluoroalkyl substances), i.e. a group of compounds containing perfluorooctanoic acid (PFOA) and perfluorooctane sulfonate. It also presents the chemical characteristics of the compounds concerned and the available data on the presence of PFAS in the environment. In addition, the paper provides information indicating that perfluoroalkyl substances are chemical contaminants harmful to human health. These contaminants include perfluorooctanesulfonic acid (PFOS), perfluorooctanoic acid (PFOA), perfluorononanoic acid (PFNA), and perfluorohexanesulfonic acid (PFHxS). These compounds, due to their amphiphilic properties (amphiphilicity is the property of a substance, which involves the ability of its molecules to interact strongly with the molecules of both polar solvents, e.g. water, and non-polar solvents, e.g. hydrocarbons), are used to produce water- and grease-resistant coatings. They have been used for a long time on paper or cardboard packaging materials for foods, including butter. The study presents the legal basis related to the European Union requirements concerning perfluoroalkyl substances, which are laid down in Commission Regulation (EU) 2022/2388 of 7 December 2022 amending Regulation (EC) No 1881/2006 as regards maximum levels of perfluoroalkyl substances in certain foodstuffs. The summary provides an overview of information from the United States concerning the detection of per- and polyfluoroalkyl substances, i.e. potentially very dangerous chemical compounds, in the materials used for butter packaging.
Keywords: perfluorinated aliphatic compounds; physical characteristics; presence in the environment, food and butter; health risks