Przegląd mleczarski 11/2009
prof. dr hab. Grażyna Cichosz, prof. zw.
Tłuszcz mlekowy – fakty i mity
Streszczenie: Ze wszystkich tłuszczów jadalnych najwięcej cholesterolu (230 mg/100g masła) i kwasów tłuszczowych nasyconych (nawet do 65%) zawiera tłuszcz mlekowy.
Jednak korelacja między spożyciem nasyconych kwasów tłuszczowych(KT), a podwyższonym poziomem cholesterolu całkowitego oraz LDL-cholesterolu nie świadczy o szkodliwym działaniu KT nasyconych. Metabolizm cholesterolu determinowany jest obecnością wielonienasyconych kwasów tłuszczowych n-6 i n-3 definiowanych jako niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Z samej definicji „niezbędne” wynika, że ich niedobór nie jest dla zdrowia obojętny. Również cholesterol obecny w produktach mleczarskich nie stanowi zagrożenia miażdżycą, a wręcz przeciwnie. Tłuszcz mlekowy zawiera bowiem szereg biologicznie aktywnych składników o działaniu antymiażdżycowym i antynowotworowym.
Rzeczywistą przyczyną hipercholesterolemii są sztuczne izomery trans obecne w margarynach (inhibują transacetylazę – enzym odpowiedzialny za estryfikację cholesterolu oraz przekształcenia kwasu linolowego n-6 i linolenowego n-3 do biologicznie aktywnych długołańcuchowych pochodnych)), nadmiar pochodzących z olejów roślinnych WNKT n-6, a także niedobory WNKT n-3.
Obniżanie ilości kalorii pochodzących z tłuszczu oraz uzupełnianie energii węglowodanami nie zmniejsza ryzyka miażdżycy. Cukry nie mogą zastąpić biologicznych funkcji lipidów. Skutkiem diety niskotłuszczowej, wysokowęglowodanowej jest hipertrójglicerydemia oraz hiperhomocysteinemia. Każdy z tych czynników 3-4-krotnie zwiększa prawdopodobieństwo miażdżycy Epidemia otyłości i cukrzycy spowodowana jest – paradoksalnie – stosowaniem diety light.
Rosnąca zachorowalność na nowotwory oraz choroby neurologiczne i neurodegeneracyjne a także nie malejący wskaźnik schorzeń układu sercowo-naczyniowego świadczą o konieczności weryfikacji poglądów odnośnie roli tłuszczów zwierzęcych i roślinnych w diecie człowieka. Zwiększone spożycie wysokotłuszczowych produktów mleczarskich, które charakteryzują się wszechstronnym, prozdrowotnym działaniem, (wszystkie składniki tłuszczu mlekowego są biologicznie aktywne) może zmniejszyć ryzyko zachorowalności na dietozależne schorzenia metaboliczne.
Sumary: Among all the edible fats milk fat is the most abundant with cholesterol (230 mg.100 g of butter) and saturated fatty acids – SFA (up to 65%). Anyway, the correlation between consumption of the saturated fatty acids and increased total and LDL-cholesterol does not testify to harmful activity of the SFA. Metabolism of cholesterol is fixed by the presence of n-6 and n-3 poly unsaturated fatty acids – PUFA, which are defined as essential unsaturated fatty acids. The definition stresses that their deficiency is not neutral for human health. Cholesterol present in dairy products does not threat with arteriosclerosis; on contrary, it contains a lot of biologically active components of anti sclerosis and anti cancer activity.
The real cause of hypercholesterolemia is artificial trans isomers of margarines which inhibit transacetylase – enzyme responsible for cholesterol esterification and conversion of n-6 linoleic and n-3 linolenic acids into biologically active long chain derivatives), excess of PUFA n-6, and also deficiency PUFA n-3 and antioxidants.
Lowering fat calories intake and completing amount of daily energy intake with carbohydrates does not decrease the risk of arteriosclerosis. Carbohydrates can not replace the biological functions of lipids. The result of low fat and high carbohydrates diet is hypertriglyceridemia and hyperhomocysteinemia. Each of the factors increases 3-4 times the probability of arteriosclerosis. Paradoxically, epidemic of obesity and diabetes is application of the “light” diet.
Increasing morbidity for cancers and neurological and neurodegenerative diseases and also not diminishing index of heart-vascular system diseases show the necessity to verify the opinions on role of animal and plant fats in human diet. Increase of high fat dairy products which possess multidirectional pro-health activity (all the components of milk fat are biologically active) can lower the risk of morbidity for metabolic diseases depending on diet.
prof. dr hab. Jadwiga Seremak-Bulge
Kryzys gospodarczy a perspektywy polskiego mleczarstwa
Streszczenie: Przyczyną trudności sektora mleczarskiego jest kilkunastoletnie opóźnienie we wdrażaniu reformy WPR na rynku mleka i nadwyżka podaży nad popytem konserwowana przez kwoty mleczne od połowy lat 80. XX wieku. Nadwyżka ta oraz niska konkurencyjność mleczarstwa wspólnotowego została ujawniona przez pogarszającą się koniunkturę na światowym rynku, w pierwszej połowie 2009 r. Polskie mleczarstwo szybciej niż inne kraje członkowskie zareagowało na spadki cen. Jednak zbyt wolno restrukturyzuje się jak na potrzeby zmieniającego się rynku i rosnącej konkurencji, zwłaszcza dotyczy to przetwórstwa. Szansą na jej przyspieszenie i obniżkę kosztów oraz poprawę efektywności działania jest konsolidacja.
Słowa kluczowe: Rynek mleka, reforma WPR, wpływ kryzysu
Polish Dairy Sector in the View of Economic Crisis
Abstract: Excessive supplies preserved by the quota system since the middle 80’s along with lagging for more than 10 years implementation of the CAP reform as regards the dairy market regime have led to serious problem within the dairy sector. Milk surpluses and low competitiveness of the EU dairy sector have been revealed by deteriorating situation on the world market in the first half of 2009. The Polish dairy sector reacted to the drop in prices faster than it was the case in the other member countries. However bearing in mind changes in the market and growing competition the pace of restructuring processes within the Polish dairy sector is to slow, which particularly concerns the dairy processing to speed up the restructuring along with lowering production costs and an improvement in efficiency.
Key words: Dairy market, milk market, Cap reform, impact of the crisis,
prof. dr hab. Eugeniusz Otoliński, prof. dr hab. Jan Szarek
Handel zagraniczny Polski artykułami mleczarskimi
Streszczenie: Artykuł prezentuje wyniki handlu zagranicznego Polski artykułami mleczarskimi w latach 2002-2008. W tym czasie wartość eksportu tych produktów zwiększyła się 4-krotnie. Jest on kierowany w 81% do krajów UE, a wśród nich w 25% do Niemiec. Wyraźnie wzrosła też wartość importu produktów mleczarskich, których udział w zaopatrzeniu rynku krajowego szacowany jest zaledwie w 3-5%. Głównymi produktami w handlu międzynarodowym Polski są sery. Handel ten przynosi Polsce wysokie dodatnie saldo płatnicze.
Słowa kluczowe: handel zagraniczny, produkty mleczarskie
Polish foreign trade creamery articles
Summary: Article presents results of polish foreign trade of creamery articles in years 2002-2008. Through the time a value of export of the products has accrued 4 times. It is directed driven in 81% for UE countries, but among them in 25% for Germany. Value of import of creamery product has grown distinctly too, which participation is valued in provision of domestic market in 3-5%. Cheeses are the main products in polish international commerce. This commerce brings Poland high positive payment bank balance.
Key words: foreign trade, creamery products