Przegląd mleczarski 4/2015
prof. dr hab. Grażyna Cichosz, mgr inż. Marika Kowalska
Innowacyjne produkty mleczarskie w profilaktyce otyłości i cukrzycy
Streszczenie: Innowacyjne serki, jogurty oraz desery charakteryzują się wysoką zawartością węglowodanów przy niskiej zawartości białka, wapnia i witamin. Jest to typowa „śmieciowa żywność”, o co najmniej wątpliwej wartości odżywczej i aktywności biologicznej. Wysokowęglowodanowe pseudomleczarskie produkty zwiększają zagrożenie otyłością i cukrzycą, a także nadciśnieniem i miażdżycą.
Innovative dairy products in obesity and diabetes prevention
Abstract: Innovative cream cheeses, yoghurts and puddings contain high level of carbohydrates and low content of protein, calcium and vitamins. This is a typical "junk food" which has little nutritional value and biological activity. Consumption of high-carb pseudo-dairy products lead to increasing the risk of obesity and diabetes, as well as blood hypertension and atherosclerosis.
mgr Marlena Żarnecka
Oświadczenia zdrowotne dotyczące żywności – co nowego?
Streszczenie: Artykuł kompiluje informacje na temat ostatnich zmian w otoczeniu regulacyjnym oraz istotnych wydarzeń mających znaczenie prawne, odnoszących się w szczególności do oświadczeń „probiotycznych”, health claims w zakresie substancji pochodzenia roślinnego, nowych wytycznych projektowanych przez EFSA czy ostatnich decyzji Komisji w przedmiocie oświadczeń zdrowotnych.
Health claims made on foods – what’s new?
Abstract: The article compiles information on recent changes in the regulatory environment and relevant events of legal significance, regarding in particular “probiotic” claims, health claims referring to botanicals, new guidelines to be provided by EFSA or recent Commission decisions pertaining health claims.
dr inż. Marlena Piekut
Ochrona patentowa – przesłanki, procedury, statystyki
Streszczenie: Celem artykułu była analiza ochrony wynalazków i uzyskanych na nie patentów w Polsce w latach 2000-2013. Obiektem zainteresowania były zgłoszone i udzielone patenty w Polsce. Z każdym rokiem wzrasta liczba zgłaszanych i udzielanych patentów. Najwięcej zgłoszeń pochodzi z województwa mazowieckiego i śląskiego, na drugim końcu skali znalazły się województwa warmińsko-mazurskie i lubuskie. W ramach funduszy unijnych można się ubiegać o dofinansowanie w zakresie ochrony własności przemysłowej.
Abstract: The purpose of the paper was to analysis of the protection of inventions and patents obtained in Poland in the years 2000-2013. Mazowieckie and Silesian are leaders in patent applications. Lubuskie and Warmia-Mazury has the lowest activity in the reporting of inventions. They are able to obtain financing for the protection of industrial property.
dr inż. Waldemar Dzwolak
Czynniki determinujące skuteczność wdrażania systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności
Streszczenie: Skuteczność wdrażania systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności jest uwarunkowana wieloma czynnikami, których spełnienie jest gwarancją sukcesu we wdrożeniu systemu. W artykule zdefiniowano i scharakteryzowano czynniki niezbędne do skutecznego wdrożenia systemu, obejmujące wsparcie przez najwyższe kierownictwo i jego zaangażowanie, kompetentny zespół wdrożeniowy, kompetentnych doradców zewnętrznych, merytorycznie poprawne poradniki, skuteczne szkolenia, wdrożone dobre praktyki GAP/GMP/GHP (programy wstępne PRP), przepływ informacji oraz rzetelną dokumentację. Znajomość ww. determinantów skutecznego wdrożenia systemu jest niezbędna do tego, aby w sytuacji nieskuteczności systemu lub innych symptomów jego destabilizacji, sprawnie zidentyfikować i zastosować właściwe korekcje oraz działania korygujące.
Factors affecting the effectiveness of implementation of the food safety management system
Abstract: Effectiveness of implementation of the food safety management system is affected by many factors which should be fulfilled to guarantee the successful implementation of the system. In article all factors necessary to effective implementation of the system were identified and characterized, including such elements as supporting by senior management, competent implementation team, competent external experts, access to correct and verified guidelines, effective trainings, implemented good practices GAP/GMP/GHP (prerequisites PRP), information flow as well as appropriate and credible documentation. Knowledge of these elements is crucial for correct identification and current implementation of the corrections and corrective actions in case of the system ineffectiveness or other symptoms of the system destabilization.
dr hab. Krzysztof Młynek, mgr inż. Monika Grzeszuk, mgr inż. Michał Benet
Kształtowanie się zawartości kazeiny i cech charakteryzujących przydatność serowarską mleka krów rasy holsztyńsko-fryzyjskiej i simental
Streszczenie: Przeprowadzone badania dotyczyły analizy wydajności dobowej oraz kształtowania się w mleku zawartości składników wpływających na przydatność serowarską. Oceny dokonano w oparciu o dane pozyskane od 174 krowach rasy holsztyńsko - fryzyjskiej (HF) i 27 krów rasy simental. Parametry mleka oceniano w ciągu laktacji średnio co 60 dni. Informacje o wydajności pozyskano z tabulogramów wynikowych. Na podstawie polimorfizmu genu κ-CN określono u tych zwierząt frekwencję występowania alleli A i B. Pod względem produkcyjności, krowy rasy HF charakteryzowały się przeciętnie większą o 6,1 kg średnią wydajnością dobową. W przypadku zawartości składników mleka, korzystniej oceniono surowiec pozyskiwany od rasy simental. Zawierał on więcej białka i suchej masy, kolejno o 0,28 i 0,37 pkt. procentowego. W mleku krów rasy simental stwierdzono również większy udział kazeiny i ĸ-kazeiny, kolejno o 0,21 0,05 pkt. procentowego. Korzystniejszą zawartość białka i ĸ-kazeiny stwierdzono w mleku krów z genotypem κ-CN AB. Jednak udział osobników o tym genotypie był wyraźnie mniejszy, wyniósł bowiem 27%. Należy również zauważyć, że w serwatce powstającej z mleka krów rasy simental stwierdzono mniszą zawartość białka.
The casein content and cheese-making profile of milk from Holstein-Frisian and Simental cows
Abstract: The study consisted in analyses of the daily yield and the profile of milk ingredients that affect cheese-making parameters. The assessment was based on data obtained for 174 Holstein-Frisian (HF) and 27 Simental cows. Milk parameters were evaluated during actual lactation, averagely every 60 days. Information on the yields was obtained from resultant tabulations. The incidence of the A and B alleles in the animals was determined on the basis of κ-CN gene polymorphism. With regard to yield capacity, the HF cows produced a 6.1 kg greater daily output. As far as milk components are concerned, the Simental product had better parameters. It contained more protein and dry matter, by 0.28 and 0.37 per cent, respectively. The Simental milk was also found to contain more casein and ĸ-casein, by 0.21 and 0.05 per cent, respectively. More advantageous protein and ĸ-casein levels were identified in the milk of cows with the κ-CN AB genotype. However, the percentage of animals with this genotype was markedly lower – 27%. It should be also noted that the Simental whey was found to contain less protein.
prof. dr hab. Wojciech Ziętara, mgr inż. Marcin Adamski
Ekonomiczne i organizacyjne aspekty funkcjonowania gospodarstw mlecznych w Polsce
Streszczenie: W artykule poruszono kwestie znaczenia produkcji mleka w strukturze towarowej produkcji rolniczej, omówiono kierunki zmian w pogłowiu krów, produkcji mleka i wydajności jednostkowej. Dokonano analizy opłacalności produkcji mleka w polskich gospodarstwach w zależności od skali prowadzonej produkcji. Zestawiono również koszty i efekty produkcyjne polskich gospodarstw na tle analogicznych gospodarstw w Unii Europejskiej zrzeszonych w Europejskim Związku Producentów mleka (EDF). Wykazano, iż zdecydowanie lepsze wyniki uzyskują gospodarstwa utrzymujące powyżej 40 krów, a za zdolne do rozwoju uznano gospodarstwa posiadające powyżej 40 ha UR i utrzymujące powyżej 30 krów mlecznych.
Economic and organizational aspects of the dairy farms in Poland
Abstract: The article raised the issue of the importance of milk production in the commodity structure of agricultural production, discussed trends in the stock of cows, milk production and unit efficiency. There was conducted the analysis of the profitability of milk production on Polish farms, with regard to the scale of their production. There was presented the correlation of costs and effects of the production of Polish farms against similar households in the European Union affiliated to the European Dairy Farmers (EDF). It was shown that considerably better results had been achieved by farms keeping more than 40 cows. Farms with more than 40 ha which keep more than 30 dairy cows were considered as farms able to develop.
dr inż. Michał Soliwoda,
Dźwignia finansowa w mleczarstwie – efekty i determinanty
Streszczenie: Celem opracowania jest uwypuklenie efektów dźwigni finansowej w mleczarstwie (przede wszystkim w gospodarstwach mlecznych i podmiotach przetwórstwa), a także wskazanie determinant struktury kapitałowej podmiotów gospodarczych. Korzystne efekty dźwigni finansowej mogą nastąpić pod ściśle określonymi warunkami, związanymi z odpowiednimi relacjami zysku operacyjnego, kapitału całkowitego i kosztów odsetkowych. Korzystanie z obcych źródeł finansowania w mleczarstwie jest związane z sytuacją na rynku mleka, w tym także oczekiwaniami w zakresie kształtowania relacji cenowo-kosztowych. Możliwości generowania pozytywnego efektu dźwigni finansowej zależą także od wielu determinant, w tym dotyczących nadzoru korporacyjnego, specyfiki sektorowej, czy warunków makroekonomicznych.
Financial Leverage in Dairying – Effects and Determinants
Abstract: The aim of this paper is to highlight the effects of financial leverage in dairying (mainly in dairy farms and processing entities) and indicate the determinants of capital structure of economic entities. The beneficial effects of financial leverage may be generated under strict conditions, associated with relations of EBIT, total capital and debt costs. The use of external financing in the dairying is related to the situation on the milk market, including expectations in terms of relations between price and cost. The ability to generate positive financial leverage also depends on a number of determinants, inter alia corporate governance, the specific nature of the sector and macroeconomic conditions.