Przegląd mleczarski 2/2019
prof. dr hab. Zdzisław Żbikowski
Nowe trendy w przetwórstwie żywności
Streszczenie: W pracy przedstawiono niektóre nowe trendy w przetwórstwie żywności. Dotyczą one głównie technologii membranowej, nadkrytycznej płynnej i biotechnologii, szczególnie w odniesieniu do żywności funkcjonalnej, naturalnie wzbogaconej, probiotycznej i prebiotycznej.
Słowa kluczowe: żywność, przetwórstwo, membrany, biotechnologia
New trends in food processing
Abstract: In this work presented some of the new trends in food processing. This processes based on technology; membrane, supercritical fluid and biotechnology, mainly applied to obtain functional food, enriched foods, probiotics and prebiotics.
Keywords: food, processing, membranes, biotechnology
prof. dr hab. inż. Stefan S. Smoczyński
Zrównoważony rozwój – zrównoważony produkt a mleczarstwo
Streszczenie: Praca niniejsza jest próbą przedstawienia problemu zrównoważonego rozwoju jako niekwestionowanego, aktualnie koniecznego kierunku realizowania zadań gospodarczych w mleczarstwie. We wstępie pracy zwrócono uwagę na konieczność pobudzenia solidarności społecznej, niezbędnej do zwiększenia efektywności zrównoważonego rozwoju. Następnie zaprezentowano koncepcję zrównoważonego rozwoju akcentując jego główną ideę, którą jest trwały rozwój oraz zaspokajanie potrzeb obecnego pokolenia bez umniejszania szans przyszłych pokoleń. Stąd w dalszej części pracy przybliżono działania będące realizacją koncepcji zrównoważonego rozwoju w gospodarstwach hodowlanych pozyskujących mleko. Następnie wskazano działania przedsiębiorstw produkcyjnych, które w toku produkcji wyrobów mleczarskich powodują emisję zanieczyszczeń. Dążą one do zrównoważenia trzech celów – gospodarczego, środowiskowego i społecznego, których realizacja wymaga właściwego zarządzania zasobami naturalnymi, w tym ochronę powietrza atmosferycznego, ochronę zasobów wodnych oraz gleby, głównie przed odpadami. Wiąże się to dzisiaj z coraz bardziej akcentowanym nowym kierunkiem określanym „filozofią zrównoważonego produktu”, w tym przypadku w odniesieniu do mleka i produktów mleczarskich. Dlatego w dalszej części omówiono pojęcie zrównoważonego produktu w odniesieniu do rozwoju zrównoważonego. Przedstawiono też relację konsument – zachowania zakupowe a zrównoważony rozwój rynku produktów mleczarskich. W podsumowaniu przedstawiono umiejscowienie zrównoważonego produktu w towaroznawstwie.
Słowa kluczowe: zrównoważony rozwój, rolnictwo zrównoważone, mleczarstwo, zrównoważony produkt, towaroznawstwo
Sustainable development – sustainable products and the dairy industry
Abstract: This paper analyses sustainable development as an indisputable and currently necessary direction of economic operations in the dairy industry. In the introduction, attention is paid to the necessity of engaging community solidarity, which is crucial for boosting sustainable development efficiency. The concept of sustainable development is also described, including its main idea of durable development to meet the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs. Moreover, measures applied to realise the concept of the sustainable development in dairy farms are presented. Further, activities undertaken by dairy production plants, which emit pollution, are indicated. These plants pursue three objectives – economic, environmental and social, whose realisation requires proper management of natural resources, including the protection of ambient air, aquatic resources and soil, mainly against waste. The above is related to the increasingly strongly-accentuated movement referred to as “philosophy of a sustainable product” – in this case, milk and dairy products. Therefore, in the subsequent parts of the article the notion of a sustainable product is described in regard to sustainable development. Moreover, the relationship between consumer – purchasing behaviour and sustainable development of the dairy product market is presented. In the conclusion, the place of a sustainable product in the commodity science is discussed.
Keywords: sustainable development, sustainable agriculture, dairy industry, sustainable product, commodity science
dr inż. Waldemar Dzwolak
Wymagania ISO 22000: 2018 – cz. 4 / Funkcjonowanie – nadzór nad zagrożeniami, aktualizacja PRP i planu nadzoru nad zagrożeniami
Streszczenie: Artykuł jest kontynuacją cyklu opracowań dotyczących normy ISO 22000: 2018. W opracowaniu przedstawiono obszar wymagań normy ISO 22000 dotyczący funkcjonowania systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności, w zakresie nadzoru nad zagrożeniami, aktualizacji programów warunków wstępnych PRP i planu nadzoru nad zagrożeniami. Artykuł zawiera charakterystykę wytycznych normy odnoszących się do etapów wstępnych do analizy zagrożeń, zakresu analizy zagrożeń, walidacji środków kontroli i ich kombinacji oraz planu nadzoru nad zagrożeniami (planu HACCP/OPRP). W artykule opisano składowe planu nadzoru nad zagrożeniami z uwzględnieniem granic krytycznych, kryteriów działania, monitorowania CCP i OPRP, a także z uwzględnieniem korekcji i działań korygujących. Opis wymagań normy wzbogacono o innowacyjny sposób uproszczenia klasycznego arkusza analizy zagrożeń z wykorzystaniem diagramu matrycowego typu T.
Słowa kluczowe: analiza zagrożeń, diagram matrycowy typu T, bezpieczeństwo żywności, ISO 22000, funkcjonowanie, nadzór nad zagrożeniami, PRP, plan HACCP/OPRP
ISO 22000: 2018 requirements – part 4 / Operation – hazard control, updating the PRPs and the hazard control plan
Abstract: The article continues a set of publications describing requirements of the ISO 22000: 2018 standard. In the paper an area of the ISO 22000 standard relating to operation of the food safety management systems in the field of hazard control, updating the information specifying the PRPs and the hazard control plan. The paper contains characteristics of the requirements focused on preliminary steps to enable hazard analysis, validation of control measures and combination of control measures as well as the hazard control plan (HACCP/OPRP plan). In the article some components of the hazard control plan are described including critical limits, action criteria, monitoring systems at CCPs and for OPRPs and corrections/corrective actions. Presentation of the ISO 22000 requirements has been enriched with an innovative simplification of a classic hazard analysis sheet with application of T-shaped matrix diagram.
Keywords: hazard analysis, T-shaped matrix diagram, food safety, ISO 22000, operation, hazard control, PRPs, HACCP/OPRP plan
dr hab. Andrzej Parzonko, prof. SGGW
Zmienność cen skupu mleka w wybranych mleczarniach z UE, USA i Nowej Zelandii – ocena w latach 2007-2018 i przewidywania na przyszłość
Streszczenie: Celem głównym artykułu było przedstawienie poziomu i zmienności cen skupu mleka w Polsce i innych krajach na świecie (głównie w pozostałych krajach UE, USA i Nowej Zelandii) w latach 2007-2018. Dodatkowo opisano mechanizmy stabilizacji cen skupu mleka w czasie, występujące na poziomie krajowym, całej UE oraz w wybranych polskich mleczarniach. Badania przeprowadzono na podstawie materiałów publikowanych przez Holenderską Federację Rolnictwa i Ogrodnictwa (Dutch Federation of Agriculture and Horticulture) we współpracy z EDF (European Dairy Farmers) oraz materiałów publikowanych przez GUS.
Jak wynika z przeprowadzonych analiz ceny skupu mleka w mleczarniach europejskich, USA i Nowej Zelandii w latach 2009-2018 były bardzo zbliżone. Kierunek zmian cen skupu mleka w Nowej Zelandii znajdował odzwierciedlenie w zmianach cen skupu mleka w badanych mleczarniach UE i USA. Średnie ceny oferowane polskim producentom mleka były w latach 2007-2018 na podobnym poziomie, co oferowane przeciętnie w badanych mleczarniach z UE. Liberalizacja polityki rolnej UE w sektorze mleczarstwa, realizowana po 2003 r., skutkuje zwiększeniem konkurencji międzynarodowej i większą zmiennością w czasie cen skupu mleka. Sytuacja ta zmusza przetwórców (mleczarnie) do aktywnego włączania się w proces jeszcze głębszej współpracy pomiędzy rolnikami a przetwórcami. Aby to realizować potrzebne są dobre mechanizmy informacyjne. Przetwórcy muszą szybko dzielić się informacją o sytuacjach na rynkach światowych i wynikających z tego konsekwencjach z rolnikami.
Słowa kluczowe: ceny skupu mleka, polityka rolna, gospodarstwa mleczne, mleczarnie
Volatility of milk purchase prices in selected dairies from the EU, USA and New Zealand – assessment in 2007-2018 and predictions for the future
Abstract: The aim of the article was to present the level and volatility of milk purchase prices in Poland and other countries in the world (mainly in other EU countries, USA and New Zealand) in 2007-2018. The researches have been carried out on the basis of materials published by the Dutch Federation of Agriculture and Horticulture in cooperation with EDF (European Dairy Farmers) and materials published by the Central Statistical Office (GUS). According to the analyzes, that have been made in European Union, USA and New Zealand dairies, of the milk purchase prices they were very similar in 2009-2018. The change in milk purchase prices in New Zealand caused changes in milk purchase prices in the EU and the USA. The average prices that have been offered to Polish dairy farms were in 2007-2018 at a similar level as the average prices in the EU. The liberalization of EU agricultural policy in the dairy sector, which has been implemented after 2003, results in increased international competition and greater volatility in time of milk purchase prices.
Keywords: milk prices, agricultural policy, dairy farms, dairies